وزیر بهداشت ضمن تشریح جزییات طرح "هرخانه یک پایگاه سلامت" با محوریت فعالیت ۲۰ میلیون سفیر سلامت از درون خانواده ‌ها بیان کرد: با اجرای این طرح، اگر در پاییز کووید۱۹ و آنفلوآنزا را همزمان داشته باشیم، ۲۰ میلیون سفیر سلامت هم خواهیم داشت که بسیار کمک کننده هستند.

به گزارش وبدا، دکتر سعید نمکی، در مراسم اعلام گسترش کشوری برنامه "هر خانه یک پایگاه سلامت" که به صورت ویدئوکنفرانس و تماس زنده با دانشگاه‌ های علوم پزشکی سراسر کشور و در ستاد وزارت بهداشت برگزار شد، ضمن گرامیداشت یاد شهدای مدافع سلامت، قدردانی از اصحاب رسانه و تقدیر از دست‌ اندرکاران تشکیل و ارتقای شبکه بهداشت کشور در اوایل انقلاب تاکنون، اظهار کرد: چنانچه طرح "هر خانه یک پایگاه سلامت" تنومندتر شود، یکی از محافظان اصلی نظام سلامت و یکی از مهمترین زیرساخت های شبکه بهداشت در سال های آینده خواهد بود.



بدون جامعه محور کردن نظام ارائه خدمت راه به جایی نمی بریم



وی ضمن قدردانی از دانشگاه های علوم پزشکی که پایلوت طرح "هر خانه یک پایگاه سلامت" را پذیرفتند، درخصوص ایده شکل گیری طرح "هر خانه یک پایگاه سلامت"، عنوان کرد: از مدت ‌ها قبل و از زمانیکه در سازمان برنامه و بودجه بودم، این موضوع برایم جا افتاده بود که نظام شبکه بهداشتی و درمانی کشور، گرچه روزی برای ما به عنوان یکی از ضروری ترین، کارآمدترین و مهمترین ابزار در نظام ارائه خدمات کشوری به پهناوری ایران با بیش از 31 استان پهناور و فرهنگ ها، خرده فرهنگ ها، گویش ها، اقوام و رفتارهای اجتماعی متفاوت بوده، اما تربیت بهورز از درون این فرهنگ ها و ارتباط مستقیم با آنها نقش بسیار چشمگیری در کاهش مرگ‌ و میرها و ناتوانی‌ ها داشته و افتخار بزرگی برای جمهوری اسلامی ایران محسوب می شود، ولی مسلم است که ما با ساختار دولتی و بدون جامعه محور کردن نظام ارائه خدمت راه به جایی نمی بریم، هرچند بهورز تربیت شده قوم و ایل و نژاد خود است، اما باز هم فردی دولتی تلقی می ‌شود، ما در برهه ‌ای دیدیم که به دلیل هجمه ‌ای در یک روستا، بهورزمان مجبور به کوچ از آن روستا شد، چراکه آن بهورز را دولتی تلقی می کردند.



سفیر سلامت؛ سطح قبل از خانه بهداشت



دکتر نمکی تصریح کرد: ما برای آنکه به صورت جامعه محور به مسایل نگاه کنیم، مجبور بودیم سطحی را قبل از خانه بهداشت و مرکز جامع سلامت در کشور تعریف کنیم، یعنی فردی از جنس خانواده و از درون خانواده به عنوان سطح قبل از خانه بهداشت به کار گرفته شود. این ایده بعد از آنکه مصمم شدیم پرونده الکترونیک سلامت که از تکالیف برجای مانده برنامه های توسعه قبلی بود را اجرا کنیم، شکل گرفت.



وی در توضیح شکل ‌گیری ایده "هرخانه یک پایگاه سلامت" افزود: برای رسیدگی به مسایل بهداشتی و درمانی زائر کربلا بودیم و در مسیر نجف و کربلا در مینی‌ بوس با دکتر جمشیدی فکر کردیم که چگونه می شود خون تازه ‌ای به شبکه بهداشت کشور تزریق کنیم و به این ترتیب به ایده "هرخانه یک پایگاه سلامت" رسیدیم تا به این ترتیب از درون خانواده‌ ها فردی را پیدا کنیم که بتواند به عنوان رابط اصلی ما در نظام ارائه خدمت انجام وظیفه کند.



وزیر بهداشت با اشاره به اجرای آزمایشی طرح "هر خانه یک پایگاه سلامت" در استان‌ های سمنان، قزوین، کاشان و همدان، افزود: قرار بود این طرح در ۱۲ اسفندماه در سطح ملی آغاز شود اما ناگهان با شیوع کووید ۱۹ مواجه شدیم.



دکتر نمکی ادامه داد: البته با لطف خدا و همت عزیزان توانستیم موج سنگین کرونا را با موفقیت مهار کرده و در مدت سه ماه و به صورت شبانه ‌روزی، کار و فکر و اندیشه ‌مان درگیر کرونا شود. این سه ماه تعویق، باعث شد که ۱۲ خردادماه 99 را برای آغاز کشوری این زیرساخت مهم (طرح هر خانه یک پایگاه سلامت)، انتخاب کنیم.



وی عنوان کرد: اگر در اوج کرونا طرح "هرخانه یک پایگاه سلامت" را همراه با ۲۰ میلیون سفیر سلامت که خانم‌ ها محور حرکت آن هستند را داشتیم، دیگر لازم نبود هر روز وزیر بهداشت بیاید و خواهش کند که مردم به سفر نروید و فاصله ‌گذاری اجتماعی را رعایت کنید.



دکتر نمکی بیان کرد: در مجموع طرح "هرخانه یک پایگاه سلامت" را در ماه‌ های آینده خواهیم داشت و اگر در پاییز کووید ۱۹ و آنفلوآنزا را با هم داشتیم، ۲۰ میلیون سفیر سلامت هم خواهیم داشت که بسیار کمک کننده است؛ "خانه‌ هایی که ز باد و طوفان نیابد گزند". این سفیران سلامت در اطلاع‌ رسانی در زمینه بیماری‌ های واگیر و غیرواگیر، تغذیه، بازتوانی خانواده، افزایش کیفیت زندگی سالمندان و شیوه زندگی مناسب، حضور فعالی خواهند داشت.



وزیر بهداشت خطاب به روسای دانشگاه های علوم پزشکی کشور، گفت: این طرح را به دلیل آنکه طرح خانواده است و بانوان اصلی ‌ترین محور این خدمت هستند را با یاد و نام حضرت فاطمه (س) آغاز می‌ کنیم و به برکت نام این بانوی بزرگوار، امیدواریم که این طرح از طرح‌ های با برکت برای جمهوری اسلامی ایران باشد.



تاکید بر جامعه محور کردن آموزش های علوم پزشکی



دکتر نمکی ادامه داد: به روسای دانشگاه ها توصیه می کنم، افرادی که عشق به خدمت دارند را در راس انجام طرح "هر خانه یک پایگاه سلامت"  قرار دهند تا صرفا رفع تکلیف نکنند. تمامی معاونت ها در این طرح باید درگیر باشند. باید دانشجوی علوم پزشکی را برای آموزش جامعه محور به درون خانواده ها ببریم. اگر بخواهیم دانشجویی را تربیت کنیم که باری از دوش نظام سلامت بردارد، باید او را جامعه محور کنیم و این دانشجو باید متولی امر سلامت خانواده ها شود.



وزیر بهداشت ادامه داد: جامعه محور کردن آموزش علوم پزشکی در تمامی رشته های پزشکی الزامی است و جامعه محور شدن آنها در گروی همکاری در پروژه "هر خانه یک پایگاه سلامت" است. نباید این اقدام را فقط در وزارت بهداشت و دانشگاه ها خلاصه کنیم. لذا در راستای اجرای هرچه بهتر آن باید از تمامی بخش های درون و بیرون دولت، سازمان های مردم نهاد و خیّرین، ائمه جمعه، بسیج، نیروهای مسلح و تمام ملت ایران کمک بگیریم. این طرح، طرح وزارت بهداشت نیست، بلکه طرح تمام آحاد جامعه است.



بهترین ابزار برای انتقال دانش به مردم، زبان بومی مردم است



وی خطاب به روسای دانشگاه ها، خاطرنشان کرد: در طرح "هر خانه یک پایگاه سلامت" نباید دنبال لیسانس و فوق لیسانس باشید، چراکه مدرک تحصیلی به انسان دانش اجتماعی نمی دهد، بلکه در این طرح باید به دنبال باهوش ترین و عاشق ترین فرد برای خدمت بگردید و باید با زبان سفیر سلامت و متناسب با فرهنگ همان اقلیم با سفیر سلامت صحبت کنید. با مردم با زبان مردم صحبت کنید. بهترین ابزار برای انتقال دانش به مردم، زبان قابل فهم و بومی مردم است. در این راستا، دانشگاه های علوم پزشکی باید الگوهای مناسب با فرهنگ های مختلف در کشور را طراحی کنند. استان ها باید با مقتضیات خود مردمشان را آموزش دهند.



دکتر نمکی بیان کرد: اگر آموزش چهره به چهره میسر است، انجام دهید، اما امروز زمانی نیست که از ابزار "آموزش از راه دور" و "درمان از راه دور" استفاده نکنیم.



وی افزود: امروزه تقریبا تمامی روستاییان حداقل یک موبایل دارند و نمی توان ابزار به این مهمی را نادیده گرفت و باید در کنار آموزش از راه دور، از ابزار چهره به چهره نیز استفاده کنیم.



طرح "هر خانه یک پایگاه سلامت" ماهی یک بار پایش می شود



وزیر بهداشت یادآور شد: باید اجازه دهیم که استان ها از قابلیت های خود استفاده کنند، اما این موضوع نباید فراتر از چارچوب هایی باشد که برای طرح معین کرده ایم، یعنی یک سفیر سلامت نباید تصور کند که پزشک شده و باید بر رعایت این چارچوب ها سختگیر باشیم. باید ساختار ارزشیابی و نظارت یکنواخت و مدون داشته باشیم و باید بتوانیم طرح را به گونه ای ارزیابی کنیم که ماهی یک بار آن را کنترل و پایش کنیم تا با استان ها به صورت هماهنگ کار را پیش ببریم.



طرح "هر خانه یک پایگاه سلامت"؛ فصلی نو در نظام ارائه خدمات بهداشتی و درمانی



وی گفت: ما امروز، فصلی نو در نظام ارائه خدمات بهداشتی و درمانی جهان آغاز کردیم، ما امروز به مراقبت های اولیه بهداشتی، PHC و UHC، در سطح ملی یک پیوست جدید اضافه کردیم که اطمینان دارم در سطح بین المللی نیز مورد توجه قرار خواهد گرفت و سازمان جهانی بهداشت سال آینده با ارزیابی این حرکت بزرگ ملی، آن را به عنوان یک الگوی موفق برای جهانیان مطرح خواهد کرد، به شرطی که همکارانمان در دانشگاه های علوم پزشکی کار را به شدت جدی بگیرند.



دکتر نمکی بیان کرد: امیدوارم در اجرای طرح "هر خانه یک پایگاه سلامت"، در فازهای ارائه خدمات بهداشتی و درمانی، مراقبت های اولیه بهداشتی و درمانی، توانبخشی و جامعه محور کردن آموزش پزشکی، به عنوان الگوی موفق جهانی مطرح شویم. همانطور که در مدیریت کرونا در کشور با استفاده از تلاش بی اندازه همکارانمان در فاز دفاع و با استفاده از ظرفیت شبکه بهداشتی و درمانی از بهورز گرفته تا مراقبین سلامت در فاز حمله، الگوی موفق جهانی شدیم.



"هر خانه یک پایگاه سلامت" نیازمند همکاری های بخشی است



وزیر بهداشت در پایان تاکید کرد: اجرای طرح "هر خانه یک پایگاه سلامت" نیازمند همکاری های بخشی است و باید با استفاده از ظرفیت رسانه ها به خصوص صدا و سیما و شبکه های اجتماعی برای اجرای بهتر آن گام برداریم و ماهی یک بار از عملکردمان ارزیابی داشته و بعداز سه ماه، با مهار کامل کرونا، اولین فاز توفیق آمیز بعداز پایلوت این طرح را جشن بگیریم و جای خرسندی است که اگر بازهم هجمه ای از کرونا را در پاییز مشاهده کردیم، دلمان به سفیران سلامت گرم خواهد بود.